วิธีการปฎิบัติตนก่อนและหลังทำรากฟันเทียม

การเตรียมตัวก่อนการทำรากฟันเทียม (หรือการฝังฟันเทียม) จะช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพและลดความเสี่ยงของการเกิดปัญหาภายหลังการฝังฟันเทียมในระยะยาว ดังนี้:

1. ตรวจสุขภาพ: พบแพทย์เพื่อตรวจสอบสุขภาพรวมและสภาพฟันและเหงือกที่ต้องการฝังฟันเทียม เพื่อให้แน่ใจว่ายังไม่มีการอักเสบ ฟันตกหลุด หรือปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพฟันอื่นๆ
2. ความสะอาดปาก: ต้องมั่นใจว่าปากของคุณสะอาด เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อระหว่างและหลังการฝังฟันเทียม
3. การแพ้ยา: บอกแพทย์หากคุณมีประวัติการแพ้ยาหรือวัตถุดิบบางอย่าง
4. รับประทานอาหาร: ในบางกรณี แพทย์อาจแนะนำให้รับประทานอาหารก่อนทำการฝังฟันเทียม เพื่อป้องกันการรู้สึกไม่สบายหลังจากการฝัง
5. การทานยา: หากคุณทานยาบางประเภทอยู่แล้ว ควรปรึกษาแพทย์ว่าควรหยุดการทานยาหรือปรับปริมาณยาก่อนทำการฝังฟันเทียม
6. การหยุดสูบบุหรี่: ถ้าคุณเป็นคนสูบบุหรี่ ควรพยายามหยุดสูบเพื่อเพิ่มโอกาสในการรักษาที่ประสบความสำเร็จ
7. การนอนพัก: แนะนำให้นอนพักให้เพียงพอก่อนวันที่มีการฝังฟันเทียม เนื่องจากการฝังฟันเทียมเป็นกระบวนการทางการแพทย์ที่อาจทำให้คุณรู้สึกเหนื่อยหรือไม่สบาย
8. การเตรียมความพร้อมทางจิตใจ: รู้สึกตื่นเต้นหรือกังวลก่อนการฝังฟันเทียมเป็นเรื่องปกติ แต่ความรู้สึกดังกล่าวไม่ควรมีผลกระทบต่อการฝังฟันเทียม
9. การจัดสรรเวลา: การฝังฟันเทียมอาจต้องการเวลาหลังการรักษาเพื่อการฟื้นฟู ดังนั้นควรจัดสรรเวลาให้เพียงพอ
10. การปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์: หากแพทย์ได้มีการแนะนำเรื่องอื่นๆ เพิ่มเติม ควรปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด

การฝังฟันเทียมเป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพฟันของคุณ ดังนั้นการเตรียมตัวอย่างดีจะช่วยให้กระบวนการฝังฟันเทียมมีประสิทธิภาพและปลอดภัยมากยิ่งขึ้น.

คำแนะนำในการดูแลหลังจากการผ่าตัด

• อาการที่อาจเกิดขึ้นได้

  • เลือดออก 

• • • วันแรกหลังผ่าตัด อาจมีเลือดออกจากบริเวณที่ถอนฟันเล็กน้อยก็นับว่าเป็นเรื่องปกติ และเลือดจะออกลดลง(สามารถกลืนเลือดได้)ภายในหนึ่งวัน (ลักษณะของเลือดที่ไหลไม่หยุดและมีปัญหาคือ เลือดสีแดงสดไหลออกมาอย่างควบคุมไม่ได้ตลอดเวลา แต่ถ้าเลือดซึมๆหรือปนน้ำลายสามารถหยุดโดยการกัดผ้าก๊อซ)
    • กัดผ้าให้แน่นแล้วกลืนน้ำลาย (ห้ามบ้วน)หลังจากถอนฟันหรือผ่าตัด ประมาณ 1ชม.แล้วจึงคายผ้าทิ้ง(พยายามอย่าเปลี่ยนผ้าบ่อยเพราะจะกระตุ้นให้เลือดไหลออกมาอีกได้) หากเลือดยังไม่หยุดให้กัดผ้าใหม่สะอาดอีก 1 ชม. 
    • ถ้าเลือดออกไม่หยุด ห้ามอมน้ำแข็ง ควรใช้น้ำแข็งประคบนอกปาก บริเวณที่ถอนฟัน หรือบริเวณที่ผ่าตัด และกัดผ้าให้แน่นจนกว่าเลือดจะหยุด

• • ปวด

• • • ยาชาจะหมดฤทธิ์ประมาณ 1-2 ชั่วโมงหลังการผ่าตัดขึ้นอยู่กับประเภทและปริมาณของยาชาที่ได้รับ
    • ขณะที่ยาชายังคงออกฤทธิ์อยู่ คนไข้ควรระวังเพราะอาจกัดกระพุ้งแก้ม ลิ้นและริมฝีปากของตนได้
    • เมื่อยาชาหมดฤทธิ์อาจมีอาการกรามตึง เปิดปากลำบาก และมีความเจ็บปวดบ้าง ให้ทานยาแก้ปวดร่วมกับการประคบเย็น 72 ชั่วโมงและประคบอุ่นในวันต่อ มา
    • ยาแก้ปวด โดยเฉพาะกลุ่ม NSAIDs เช่น Ibuprofen,ponstan ให้รับประทานหลังอาหารทันทีและหลีกเลี่ยงการทานขณะท้องว่าง
    • รับประทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด

• • บวม

• • • อาการบวมหลังการทำศัลยกรรมในช่องปากเป็นเรื่องปกติ 
    • อาการบวมจะมากที่สุดในสามวันแรกและจะค่อยๆลดลง
    • สามารถลดอาการบวมได้โดยการประคบเย็น 72 ชั่วโมงแรก (ประคบ 15 นาที เว้น 15 นาที) 
    • ขณะนอนควรยกศีรษะให้สูงโดยหนุนหมอนเพิ่มในช่วง 2 คืนแรกหลังการผ่าตัด

• • กรณีที่มีการเย็บแผล

• • • กลับมาตัดไหม 7-14 วัน ตามที่แพทย์กำหนด
    • ห้ามเอานิ้ว ไม้จิ้มฟัน แคะ บริเวณที่เย็บแผล

• • กรณีที่มีการปลูกกระดูกหรือเหงือก

• • • อาจจะพบเศษสีขาว ของ grafting material เป็นเรื่องปกติ 
    • หลีกเลี่ยงการกระทบกระเทือนหรือรบกวนบริเวณที่ทำการผ่าตัด

• • กรณีมีการผ่าตัดไซนัสร่วมด้วย

• • • อาจมีเลือดออกทางจมูกในช่วงสามวันแรก ให้ซับเบาๆ
    • ห้ามสั่งน้ำมูก ดูดหลอด เป่า หรือกระทำสิ่งที่เกิดแรงดันในช่องจมูก
    • หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่

• ข้อควรปฏิบัติและดูแลหลังการผ่าตัดในช่องปาก

  • หลีกเลี่ยงการบ้วนน้ำแรงๆ 24 ชั่วโมงแรก
  • หลังจาก 24 ชั่วโมง ให้บ้วนปากด้วยน้ำเกลือ 
  • ใช้แปรงสีฟันทำความสะอาดในช่องปากตามปกติ แต่ระวังแผลที่ถอนฟันหรือผ่าตัด(ใช้แปรงขนนิ่ม หัวแปรงเล็ก หรือ แปรงหลังการผ่าตัด)
  • ห้ามบ้วนน้ำหรือน้ำยาใดๆโดยเด็ดขาด ยกเว้นแต่ยาที่แพทย์สั่ง 
  • ควรทาขี้ผึ้งหรือวาสลีนบนริมฝีปากในช่วง 2 วันแรกหลังการผ่าตัดเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาริมฝีปากแห้งหรือแตกได้
  • ห้ามเอานิ้ว ไม้จิ้มฟัน แคะบริเวณแผล และห้ามดูดแผลเล่น 
  • ทำงานประจำวันได้ แต่อย่าออกกำลังกายเกินควร
  • หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ต้องออกแรงมากในช่วง 24 ชั่วโมงแรกหลังการผ่าตัด 
  • ห้ามดื่มสุรา ของมึนเมา หรือรับประทานอาหารที่เผ็ดจัดหรือร้อนจัด 
  • หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
  • ถ้ามีอาการบวมหรือรู้สึกมีอาการผิดปกติควรกลับมาพบทันตแพทย์
•  คำแนะนำในการดูแลหลังการผ่าตัดไซนัส

• • อาจมีเลือดออกทางจมูกในช่วงสามวันแรก ให้ซับเบาๆ
  • ห้ามสั่งน้ำมูก ดูดหลอด เป่า หรือกระทำสิ่งที่เกิดแรงดันในช่องจมูก
  • หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่

ถ้ามีอาการดังกล่าวให้ติดต่อพบแพทย์ทันที

• เลือดไม่หยุดไหล โดยเลือดเลือดที่ไหลเป็นเลือดสดๆ ที่ออกมาอย่างต่อเนื่องและไม่สามารถคุมโดยการกัดผ้าก๊อซได้
• อาการปวดอย่างรุนแรงที่ไม่สามารถควบคุมได้ด้วยยาแก้ปวด
• อาการบวมมากขึ้นเรื่อยๆ
• มีไข้ เจ็บคออย่างไรแรง
• มีผื่น หายใจติดขัด

การดูแลและปฏิบัติตนในขณะที่รอรากฟันเทียมยึดติดกับกระดูก

• กรณีที่แพทย์ปิดด้วย Healing Abutment

  • ในกรณีที่สามารถใส่รากฟันเทียมได้แน่นดี แพทย์จะทำการใส่ healing abutment บนรากฟันเทียมทันที

  • การดูแลรักษาควรทำความสะอาดบริเวณนั้นด้วยแปรงขนนุ่ม เพื่อป้องกันการระคายเคืองหรือทำให้เกิดการบาดเจ็บ

  • ควรหลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารในบริเวณที่ใส่รากฟันเทียม เพื่อไม่ให้เกิดแรงกดที่อาจส่งผลกระทบต่อกระบวนการยึดรากฟันเทียมกับกระดูก

  • หากพบว่า healing abutment มีการขยับหรือคลอน ควรหลีกเลี่ยงการใช้บริเวณนั้นในการเคี้ยวและรีบติดต่อทันตแพทย์เพื่อให้ทำการขันให้แน่นอีกครั้ง

  • ในกรณีที่ healing abutment ขยับมากหรือหลุดออก ควรเก็บไว้ในกล่องหรือซอง และติดต่อทันตแพทย์เพื่อทำการแก้ไข

• การเลือกรับประทานอาหารหลังผ่าตัดรากฟันเทียม

  • หลังการผ่าตัด ควรเลือกรับประทานอาหารที่อ่อนนุ่ม เช่น ข้าวต้ม ซุป หรือก๋วยเตี๋ยว เพื่อป้องกันการระคายเคืองต่อบริเวณที่ผ่าตัด และหลีกเลี่ยงอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีรสจัดหรือร้อนเกินไป

  • แนะนำให้รับประทานอาหารอ่อน ๆ ในช่วง 14 วันแรกหลังการผ่าตัด เพื่อป้องกันการติดเชื้อ และลดโอกาสเกิดการอักเสบหรือบวมบริเวณที่ผ่าตัด

  • ควรหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ในช่วงระยะเวลาฟื้นฟู เพราะแอลกอฮอล์อาจทำให้การฟื้นตัวช้าลงและเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ

  • นอกจากนี้ ควรบ้วนปากด้วยน้ำเกลือหลังรับประทานอาหารทุกมื้อ หรือใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของคลอเฮกซิดีน (chlorhexidine) ตามคำแนะนำของแพทย์

การดูแลทำความสะอาดหลังจากใส่ฟัน